ต้นไม้ต้องมีราก คนต้องต้องมีที่มา ถิ่นท้องที่เมืองเหนือ หรือลานนา มีประวัติความเป็นมา ยาวนานนับพันๆปี พระแม่เจ้าจามเทวี สตรีผู้มีบุญญาธิการ เป็นถึงกษัตริย์องค์แรกของเมืองลำพูน ดังตำนานเรื่องเล่า ที่ว่า เป็นบุตรีท่านเศรษฐี อินตา เมืองลำพูน ถือกำเนิดเมื่อตอนจวนจะค่ำ วันพฤหัสบดี เดือน ๕ ปีมะโรง ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ พุทธศักราช ๑๑๗๖ ได้มีนกใหญ่จับไป แต่ได้ตกลงบนสระบัวหลวง รอดอยู่อย่างอัศจรรย์ มีพระฤาษีตนหนึ่งมาพบ ได้ใช้ วี(พัด) ช้อนร่างมาไว้ จึงได้ชื่อทารกนี้ว่า หญิงวี พระฤาษีเห็นการณ์ไกลว่าทารกนี้มีบุญ จะได้กษัตริย์ในวันหน้า เมื่ออายุราว ๑๓ ปี จึงได้จัดส่งนางพร้อมวานร ๓๕ ตัว ทางลำน้ำด้วยนาวายนต์ ไปถึงเมืองละโว้ ได้หยุดตรงนี้ไม่เคลื่อนไปไหน จนความทราบถึง กษัตร์ย์ เมืองละโว้ ได้เมตตารับมาชุบเลี้ยงเป็นพระราชธิดา เป็นราชทายาท มีกระแสรับสั่ง ให้จารึกพระนามในแผ่นสุพรรณบัตรว่า เจ้าหญิงจามเทวี ศรีสุริยะวงศ์ บรมราชขัติยะนารี รัตนกัญญษละวะบุรี ราเมศวร ในวาระดิถี อาทิยวาร ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ ปีมะเมีย พุทธศักราช ๑๑๙๐ สิ้นเสียงกระแสพระราชดำรัส ชาวประชาได้ถวายพระพรกันเซ็งแซ่ พระแม่เจ้าจามเทวี พระราชดำรัสตอบว่า ข้าฯขอกล่าวต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์อันพิทักษ์กรุงละโว้ว่า ข้าฯจะเป็นมิตรต่อท่านทั้งหลาย จะขอปกปักษ์รักษาอาณาจักรละโว้ด้วยชีวิต จะปฏิบัติทุกทางที่จะหาความสุขให้ทั่วพระราชอาณาจักรแห่งนี้ สิ้นกระแสดำรัส เสียงปี่พาทษืมโหรีบรรเลงขึ้นสรรเสริญพระบารมี ชาวประชาถวายพระพร พระพิรุณ โปรยปราย ละอองความชุ่มเย็น ทั่วกรุงละโว้ธานีเป็นที่อัศจรรย์ยิ่งนัก
วัดที่พระนางเจ้าจามเทวีทรงประทับอยู่จนถึงคราวสวรรคต คือวัดจามเทวี หรือเดิมชื่อ วัดกู่กุด พระนางจามเทวีมีพระชนม์ได้ 60 พรรษา ได้สละราชสมบัติทุกอย่าง ให้พระโอรสทั้งสอง โดยพระนางออกบวชชีบำเพ็ญพรตอยู่ที่วัดจามเทวีแห่งนี้
พ.ศ. 1276 พระนางจามเทวีได้ปฏิบัติธรรมอยู่ในวัดแห่งนี้ พระชนม์ครบ 92 พรรษา พระนางจึงได้สิ้นพระชนม์ ซึ่งทางพระมหันตยศ และพระอนันตยศ ก็ได้จัดถวายพระเพลิงภายในวัดอย่างสมพระเกียรติ และได้สร้างเจดีย์สี่เหลี่ยมบรรจุพระอัฐิของพระนางไว้ โดยให้ชื่อเจดีย์ว่า "สุวรรณจังโกฏเจดีย์"
